Schilderkunst, beeldhouwkunst, architectuur, literatuur, filosofie: waar moet je in hemelsnaam beginnen als je je op deze terreinen wilt begeven? Het antwoord is eenvoudig: bij het begin, dus bij Grieken en Romeinen.
Zelf merkte ik bij mijn bezoeken aan Rome, een stad waar 2800 jaar geschiedenis haar neerslag heeft gevonden, hoe alles met alles samenhangt; hoe de middeleeuwen geen intermezzo vormen, maar voortborduren op wat geweest was; hoe de renaissance zich liet inspireren door de Ouden; het Pantheon en het Colosseum waren dé voorbeelden voor architecten. Klassieke teksten kregen dezelfde status als de bijbel en de kerkvaders. Classicisme, neoclassicisme, steeds opnieuw vond men inspiratie in de oudheid, tot op de dag van vandaag.
Jaren geleden ben ik in Wassenaar in cursusvorm begonnen met deze lange wandeling door de Europese cultuurgeschiedenis, van de oudheid tot de moderne tijd. Op de achtergrond speelde steeds de vraag: wat hebben achtereenvolgende periodes bijgedragen aan de Europese cultuur? Welke rol heeft het christendom gespeeld bij de ontwikkeling van de wetenschap, beleefde de renaissance de geboorte van de moderne mens, zoals Jacob Burckhardt betoogt? Wat zijn de wortels van het antisemitisme? Wat was de positie van de Joden in de klassieke oudheid? Hoe heeft de beeldende kunst zich ontwikkeld. Waarom laat Vasari de moderne kunst beginnen bij Cimabue en Giotto?
Met deze en soortgelijke vragen op de achtergrond legden we ieder jaar een etappe af van deze lange reis door de tijd. Na afloop van iedere cursus werd -en wordt nog steeds- een reis aangeboden naar de klassieke wereld.
In Heiloo heb ik een vergelijkbaar traject gevolgd. Na Grieken en Romeinen, Middeleeuwen en Renaissance hebben we uitvoerig de islam behandeld. Dit najaar is er bij uitzondering geen cursus, maar in het voorjaar van 2024 volgt een cursus over Venetië en de Veneto.
Traditiegetrouw wordt er ook dit jaar een culturele reis georganiseerd. In oktober 2023 staat Andalusië op het programma. In een negendaagse reis vliegen we op Sevilla en zien daar en in Cordoba en Granada de hoogtepunten van de Moorse cultuur. We sluiten af in Toledo, waarvan de binnenstad een museum gelijk is. We vliegen in de namiddag terug vanuit Madrid. Wie wil kan een langer verblijf bijboeken.
U bent van harte welkom.
Cornelis Jonkman
