Ieder jaar wordt er door Italia Classica een reis naar de klassieke wereld georganiseerd. Dat gebeurt in samenwerking met Labrys Reizen in Nijmegen. Deze keer wordt dat een reis naar Apulië. Daarnaast begeleid ik een aantal reizen die door Labrys Reizen worden georganiseerd.
Reizen
Reis door het hart van Italië
13 t/m 22 mei 2022
In tien dagen toeren we in rustig tempo door het hart van Italië, van Rome tot Ravenna, door Latium, Umbrië, de Marken en Emilia Romagna. Onderweg zien we alleen maar pareltjes en het is lastig te zeggen wat er uitspringt: is het Orvieto of toch Urbino? Perugia of Ravenna? Assisi of Bologna? We nemen de tijd voor koffie ’s ochtends, voor de lunch, die meestal op eigen gelegenheid is en voor de gezamenlijke diners. Uit ervaring weet ik dat die niet alleen heel smakelijk zijn, maar ook gezellig. Na een dag vol indrukken en met een glas wijn in de hand is het leven zo slecht nog niet.
Na een KLM vlucht op Rome bezoeken we de monumentale Villa Farnese in Caprarola. We overnachten in Bolsena aan het meer en vandaaruit gaan we naar Orvieto. Daar bezoeken we de Dom met zijn imposante façade en de fresco’s van Signorelli in de S.Brizio-kapel . Alleen al de rit naar Orvieto is schitterend.
Via het hooggelegen Todi en Montefalco, waar we de Franciscuskapel van Gozzoli zullen zien, gaan we naar Perugia, waar we vier nachten verblijven.
Om het werk van Piero della Francesca te bewonderen gaan we naar zijn geboortestad Sansepolcro, waar we de Verrezen Christus zullen zien. Dat fresco vergeet je daarna nooit meer. Daarna gaan we naar Monterchi voor dat ene fresco van de Madonna del Parto. In Arezzo zien we zijn versie van het Verhaal van het Ware Kruis.
De volgende dag is gewijd aan Franciscus. Van de Santa Maria degli Angeli, met daarin de kleine Porziuncola-kapel, gaan we naar de San Damiano onderaan de stadsmuur van Assisi. Op de hellingen van de Monte Subasio wandelen we langs de grotten waar Franciscus en zijn volgelingen de stilte in de natuur opzochten. In Assisi bezoeken we de Santa Chiara en de San Francesco, zijn grafkerk, een ware schatkamer van frescokunst.
Uiteraard bezoeken we ook Perugia vanuit ons centraal gelegen hotel. We zien er het Palazzo dei Priori, het Collegio del Cambio en de Dom. Voor liefhebbers is er nog de Galleria Nazionale dell’Umbria. De stad ligt op een heuvelrug en je kunt er heerlijk dwalen door de middeleeuwse straatjes. We dineren een keer in Ristorante Del Sole met een feeëriek uitzicht over het dal van Spoleto.
Vanuit Perugia rijden we naar het adelaarsnest Gubbio, waar we onder meer het Palazzo dei Consoli bezoeken. In de namiddag gaan we door naar Urbino in de Marken. De stad ligt ongerept in de natuur en niets lijkt er veranderd te zijn sinds de hoogtijdagen in de renaissance. Hoogtepunt (ook letterlijk) is het Palazzo Ducale van Federico da Montefeltro, nu een museum met opnieuw een Piero della Francesca.
Ravenna is beroemd om zijn mozaïeken uit de vijfde en zesde eeuw. We zullen ze allemaal zien, te beginnen in de majestueuze Sant’Apollinare in Classe, eenzaam buiten de stad gelegen aan de vroegere haven. Ravenna was ooit keizerlijke stad en ook de Oost-gotische koning Theoderik resideerde er. We zullen er de twee doopkapellen zien, de Apollinare Nuovo en de achthoekige San Vitale met de keizerlijke mozaïeken van Justinianus en zijn Theodora.
We eindigen in Bologna, waar we net tijd genoeg hebben om de San Petronio te zien, een ongekende beeldengroep van treurende mensen rondom de gestorven Christus en voor liefhebbers het kerkencomplex van de Santo Stefano.
Vanuit Bologna vliegen we terug naar Amsterdam.
Meer informatie over deze reis vindt u op de website van Labrys Reizen.
Lombardije, steden en meren
2 t/m 10 oktober 2022
Lombardije heeft alles wat je van Italië verwacht: rijke cultuursteden en prachtige natuur. We varen over het Lago di Como en het Lago Maggiore en in de uitlopers van de Alpen zien we uitbundig gedecoreerde kapellen van pelgrimsoorden die je terugvoeren naar Assisi en Jeruzalem.
Als u Italië goed kent, maar dit gedeelte tot nu toe alleen hebt doorkruist op weg naar het zuiden, dan hebt u iets gemist. Zo is het mij vele jaren vergaan totdat ik deze reis ging voorbereiden voor mijn cursisten. Ik kwam enthousiast terug en wist niet wat ik mooier vond, de steden of de natuur.
In een negendaagse reis doorkruisen we Lombardije. Vanuit Milaan bezoeken we eerst Bergamo en speciaal Bergamo Alta, de hooggelegen oude stad, waar we onder meer de renaissancekapel van Bartolomeo Colleoni bezoeken.
De Accademia Carrara is voor liefhebbers van schilderkunst een must. Of het nu gaat om de twee madonna’s van Giovanni Bellini, de Sebastiaan van Rafaël of de brieflezende vrouw van Giuseppe Pelliza da Volpedo uit de 19e eeuw, de collectie is breed en de kwaliteit hoog. Zeer de moeite waard.
Nog zo’n verrassing is Brescia. Wie gaat er nou naar Brescia? Je valt er van de ene verbazing in de andere. Dat begint al bij de opgraving van het Romeinse Capitool, maar vooral het museumcomplex van Santa Giulia is een openbaring: een klooster uit de 8e eeuw dat steeds verder werd uitgebreid en nu een ongekend rijk stedelijk museum is. Het bevat een grote collectie oudheden en resten van Romeinse huizen, fresco’s uit middeleeuwen en renaissance, je wandelt er kortom door de lange geschiedenis van de stad. Maar daar blijft het niet bij in Brescia. Na de lunch volgen nog de twee (!) Domkerken en de Galleria Tosio Martinengo.
In Monza wacht ons opnieuw een verrassing: de kapel van Theodolinda. Zij was een Longobardische koningin die Monza uitkoos als residentie. In de kapel zien we haar levensverhaal verteld in fresco’s in de rijke Internationale Stijl, een feest voor het oog. Als extraatje wordt uit een reliekhouder de IJzeren Kroon van de Longobarden tevoorschijn gehaald. Karel de Grote werd ermee gekroond, Karel V en Napoleon ook.
Como was ooit de stad van Plinius Maior en Minor. Ze zitten met een boek op schoot onder een klein baldakijn tegen de gevel van de Dom. Natuurlijk maken we een boottocht over het Lago di Como. We varen naar de Villa Carlotta in Tremezzo, een neoclassicistische villa met een mooie kunstcollectie en een enorme botanische tuin.
In Stresa komen we terecht in de sfeer van de 19e eeuw: grote hotels aan een mooie wandelboulevard. Wij zitten daar in een sympathiek hotel vlak aan het Lago Maggiore. Voor onze ogen ligt het Isola Bella, het barokke lustoord van de familie Borromeo. Van kardinaal Carlo Borromeo hebben we dan het kolossale bronzen beeld al gezien, hoog uitkijkend over het meer. Op het eiland bezoeken we uiteraard de villa van de familie en de met niets te vergelijken tuinen. Kunnen tuinen theatraal zijn? Ja dat kan.
Vanuit Stresa maken we twee keer een busrit richting de uitlopers van de Alpen. We bezoeken daar twee van de zeven “Sacri monti”, pelgrimsoorden waar in een reeks kapellen taferelen worden uitgebeeld uit het leven van Franciscus van Assisi en Christus. Een soort tableaux vivants met figuren van hout en terracotta in historische setting. Tenslotte varen we op het Lago di Orta naar het kleine Isola de San Giulio, dat ooit een benedictijner klooster was. Je kunt daar een rondwandeling maken en wat mediteren over wat het leven de moeite waard maakt.
De laatste ochtend is er tijd om nog wat te flaneren in Stresa en om de lunch te gebruiken aan het meer.
Meer informatie over deze reis vindt u op de website van Labrys Reizen.
Apuliëreis
16 t/m 23 oktober 2022
In acht dagen toeren we door een land dat in een vergeten uithoek van Italië lijkt te liggen, maar niets is minder waar. In drie periodes in zijn lange geschiedenis kwam Apulië tot grote bloei: onder de Grieken, daarna de Romeinen en in de middeleeuwen onder de Normandiërs.
Vanuit Bari gaan we eerst naar de Gargano, de uitstulping aan de Adriatische kust. Daar kwamen in de elfde eeuw Normandiërs op hun weg naar Jeruzalem om het heiligdom van Monte Sant’Angelo te bezoeken, het heiligdom van Michaël die in Normandië werd vereerd op Mont Saint-Michel. In San Giovanni Rotondo bezoeken we de grafkerk van Padre Pio, een hypermodern gebouw van Renzo Piano, rustend op enorme bogen en afgesloten door een glazen wand als een kleurig tapijt.
Als we vanuit Manfredonia, waar we twee keer overnachten, naar het zuiden rijden, komen we overal de sporen van de Normandiërs tegen, te zien in hun prachtige kathedralen: in Trani, Barletta en Bari om er een paar te noemen. In Bari bezoeken we uiteraard de grafkerk van de heilige Nicolaas, die bij ons vooral als kindervriend bekend is, maar in Oost-Europa en Rusland zeer geliefd is als patroonheilige. Aan de bezoekers is dat goed af te lezen.
Eenzaam op een hoogte ligt Castel del Monte, het jachtslot van Frederik II. Geen middeleeuwer heeft meer bewondering, discussie en onrust veroorzaakt dan deze telg met Duits en Siciliaans bloed in de aderen. Tijdens de reis zullen we uitvoerig aandacht aan hem besteden.
In Basilicata ligt de merkwaardigste stad van deze reis, Matera. Tot 60 jaar geleden woonden daar duizenden mensen in grote armoede in zogeheten “sassi”, uitgeholde grotwoningen. Nu wonen er veel kunstenaars en staat het grottendorp op de Unescolijst van Werelderfgoed. Vervolgens bezoeken we Alberobello met de wonderlijke “trulli”, losjes gestapelde huisjes. Geen toerist slaat het over en dat zullen we merken.
De Grieken koloniseerden al vroeg de hele kuststreek van Zuid-Italië vanwege het vruchtbaar land en de natuurlijke havens. Taranto ontwikkelde zich tot een ongekend rijke stad. De Romeinen wisten niet wat zij zagen toen ze deze stad als laatste van Groot-Griekenland veroverden. Zoveel rijkdom en zoveel kunstschatten hadden ze niet eerder bij elkaar gezien. We bezoeken het Museo Archeologico en de collectie laat die rijkdom duidelijk zien.
De opgravingen in Egnazia tonen een Griekse stad, die later door de Romeinen werd overgenomen. We zien de fundamenten van huizen en tempels, waterkanalen, een deel van de Via Trajana, die net als de Via Appia in Brindisi uitkwam en we bezoeken het opgravingsmuseum.
Terwijl alle steden in Apulië een middeleeuws centrum hebben, is Lecce opvallend anders. Hier kom je in de Spaanse barok terecht, en niet zo’n beetje ook. Twee eeuwen lang was Lecce hoofdstad en cultureel centrum van dit deel van Apulië en na Napels de grootste stad van Zuid-Italië. De zachte roomkleurige steensoort die hier overal gebruikt is, geeft de stad een weldadig karakter. We lopen er rond, drinken onze cappuccino, menen Borromini te herkennen in de San Matteo en bezoeken hopelijk een atelier waar cartapesta-poppen worden gemaakt, figuren van papier-maché.
In Otranto bezoeken we uiteraard de Normandische kathedraal met een unieke mozaïekvloer. In een van de kapellen worden de slachtoffers herdacht van het bloedbad dat de Saracenen in 1480 aanrichtten onder de bevolking. Dat kostte meer dan 800 mensen het leven. Hun opgestapelde schedels vertellen het verhaal.
Voor Romeinen was Brindisi een begrip. Grote zuilen markeerden de trappenpartij die het einde vormde van de Via Appia. Voor je strekt het water zich uit en hier scheepten Romeinen zich in op weg naar Griekenland en Klein-Azië, hier kwamen ze terug vol indrukken van die andere, Griekse wereld. Alle grote namen uit die tijd kun je hier bij denken, ook die van Vergilius. Hij voer met een konvooi schepen van de jonge Augustus mee terug uit Griekenland, ziek en ongelukkig in een gezelschap van feestende hovelingen en carrièrepolitici.
Een paar dagen na aankomst overleed hij. Einde van een bijzonder leven, voor ons bijna het einde van een bijzondere reis.
Klik hier voor het aanvragen van een inschrijfformulier.
Israël en de Palestijnse gebieden
In voorbereiding
In de bronstijd heette het land Kanaän, de Grieken noemden het Philistia en vervolgens Palaistinè. Joden noemden het Eretz Yisrael, land van Israël, de Romeinen noemden het Syria Palaestina en de Arabieren gebruikten de naam Filastin. In 1948 kozen de Joden voor de naam Israël. Sindsdien is de vraag niet “Van wie is dit het land?” maar “Voor wie is dit het land?”
Naar dit land met zijn lange en vaak pijnlijke geschiedenis organiseert Italia Classica een elfdaagse reis met daarin aandacht voor alle belangrijke periodes. Joden, christenen en moslims spreken alle drie over “het Heilige Land” en daarmee is de delicate positie van vooral Jeruzalem meteen duidelijk.
In Jeruzalem bezoeken we de plaatsen die voor de drie religies essentieel zijn. We zien de opgravingen van de stad van David en het Davidson Centre bij de Tempelberg. We bezoeken de Joodse Wijk met daarin de sporen van de gevechten na het uitroepen van de staat Israël. We staan stil bij de Klaagmuur en wandelen door de Western Wall Tunnel, waarbij we teruggaan naar de tijd van koning Herodes.
Overal in Jeruzalem worden de plekken aangewezen waar Jezus is geweest: de Hof van Olijven, de Via Dolorosa, de Heilig Grafkerk met daarin Golgotha. Het vergt soms een krachtig geloof om alles letterlijk te nemen en toch laat het je niet onberoerd, dat is het wonderlijke.
Voor moslims werd de Tempelberg, waar tot het jaar 70 de joodse tempel stond, Haram al-Sharif, het Verheven Heiligdom met de al-Aqsa moskee en de Rotskoepel. We zullen er rondlopen, maar beide heiligdommen niet betreden.
We bezoeken het Israëlmuseum met in de open lucht de maquette van Jeruzalem uit de tijd van Herodes; het museum herbergt een schat aan archeologische vondsten, maar het heeft ook een collectie moderne kunst en een beeldentuin.
In West-Jeruzalem ligt Yad Vashem, het Holocaust Museum. Het bestaat uit een aantal gebouwen en monumenten in een groot park. We zullen er heel wat tijd doorbrengen.
Vanuit Jeruzalem bezoeken we Bethlehem met de Geboortekerk. Vlak daarnaast zijn de grotten waar kerkvader Hiëronymus zich terugtrok uit de bewoonde wereld. Buiten Bethlehem ligt het Herodion, een heuvel met een zomerpaleis en het mausoleum van koning Herodes.
Aan de Dode zee bezoeken we Qumran, waar de Dode Zeerollen werden ontdekt. Daarna bezoeken we het rotsmassief van Massada, waar het joodse verzet vergeefs probeerde stand te houden tegen de Romeinen na de inname van Jeruzalem.
Via Jericho rijden we naar het noorden en verblijven drie nachten aan het meer van Galilea om alles rond het meer, maar ook het verder weg gelegen Nazareth rustig te kunnen bekijken.
Op weg naar Tel Aviv mogen we de opgravingen van Caesarea niet missen. De stad werd gesticht door Herodes en het werd de zetel van de Romeinse procurator van Judea, onder andere Pontius Pilatus.
In Tel Aviv bezoeken we tenslotte de Witte Stad, een stadsdeel uit de dertiger jaren in de stijl van het Bauhaus. Het geeft uiting aan de droom die Theodor Herzl al had: een moderne stad als hart van een seculiere joodse staat.
Meer informatie over deze reis vindt u te zijner tijd op de website van Labrys Reizen.
