Cursus Cultuurgeschiedenis

in Heiloo en Wassenaar

Op twee plaatsen worden cursussen cultuurgeschiedenis gegeven, in Heiloo en Wassenaar. Op beide locaties werd in het najaar van 2018 een cursus over Jeruzalem gegeven. In Heiloo ging de voorjaarscursus van 2019 over de oude Grieken. In acht ochtenden kwamen geschiedenis, literatuur, mythologie, filosofie en kunst uitvoerig aan bod. In Wassenaar volgt in oktober 2019 eveneens een cursus over de Griekse cultuur. Daar zal in zes avonden de erfenis van de Grieken bij de Romeinen, in de middeleeuwen, specifiek in het christendom, en in de eeuwen daarna behandeld worden. In Heiloo volgt in oktober een cursus van acht ochtenden over de Etrusken en het oude Rome.

Etrusken en Romeinen

Op acht donderdagochtenden vanaf 24 oktober t/m 19 december 2019 (geen les op 7 november) wordt in de Kleine Kapel van de Willibrordusstichting een cursus gegeven over de Etrusken en het oude Rome.

Overal in Toscane kom je de Etrusken tegen. De musea staan er vol met grafvondsten die een rijke cultuur laten zien. Maar veel blijft onduidelijk. Van hun herkomst, taal en religie weten we lang niet alles.

In de ogen van de Romeinen waren de Etrusken een vreemd volk. Ze waren decadent, de vrouwen werden op voet van gelijkheid behandeld en na hun dood zetten de Etrusken hun bourgondische leven voort. We zullen aan de hand van grafschilderingen en Romeinse teksten proberen deze wereld te reconstrueren.

Minstens zo interessant is de wordingsgeschiedenis van Rome. Hoe kon een onbeduidend stadje aan de Tiber uitgroeien tot de leidende mogendheid in Italië en later in Europa?
Bij de cursus beperken we ons tot de periode die loopt vanaf de stichting van Rome tot de keizertijd. In de vervolgcursus komen de keizers aan bod.

Romanitas werd in hun geschiedschrijving een vast begrip: Romein zijn. We zullen zien wat dat betekende. Eén ding was voor een Romein duidelijk: ze wilden geen Etrusken zijn en nog minder zoals de Grieken in Zuid-Italië en Griekenland. Toch raakte een kleine bovenlaag geïnteresseerd in de Griekse wereld. Horatius kon later zeggen: Het verslagen Griekenland heeft de brute overwinnaar verslagen en zijn cultuur overgebracht naar het boerse Latium.
Zo werd Rome uiteindelijk het doorgeefluik van de Griekse cultuur. Veel verhalen en nog meer dia’s zullen deze wereld van Etrusken en Romeinen tot leven brengen.

Klik hier om u in te schrijven voor deze cursus in Heiloo (najaar 2019)

Klik hier voor aanbevolen literatuur bij de cursus

DE GRIEKEN EN HUN BETEKENIS VOOR DE EUROPESE CULTUUR

In zes avonden vanaf 28 oktober t/m 27 januari 2020 wordt in Cultureel Centrum Warenar een cursus gegeven over de betekenis van de Grieken voor de Europese cultuur.

Steeds weer hoor je spreken over de joods-christelijke wortels van de Europese cultuur. Over de betekenis van de klassieke wereld hoor je minder.

Toch is de rol die de Grieken en in hun kielzog de Romeinen hebben gespeeld belangrijk geweest. Geen Vergilius zonder Homerus, geen Dante zonder beide, geen christelijke theologie zonder Plato, geen logica of ethiek zonder Aristoteles, geen beeldende kunsten zonder de Grieken en zo kun je doorgaan. De receptiegeschiedenis van de Grieken is indrukwekkend.

Bij de cursus komen zes onderwerpen aan bod: Homerus, Plato, Aristoteles, mythologie, geschiedschrijving en staatkundige ideeën, architectuur en beeldende kunst.

Homerus vormt de basis van de epische traditie, maar hij is ook een onuitputtelijke bron voor de schilderkunst. Het christendom wordt wel platonisme voor het volk genoemd en Aristoteles is met zijn deugdenethiek niet meer weg te denken bij praktische ethische kwesties.
Mythologie is de basis van de Griekse tragedie en daarmee van de Europese toneel- en operatraditie.
Herodotus en vooral Thucydides hebben de basis gelegd van de geschiedschrijving. Machiavelli is maar één naam in die lange ontwikkeling. Steeds weer werd er nagedacht over de ideale staatsvorm: de sterke man of toch een democratie of iets ertussenin. Actueler kan het niet.

Tenslotte de zichtbare wereld van de Grieken: hun architectuur en beeldhouwkunst. Over hun schilderkunst zijn we slecht op de hoogte, maar in de renaissance en later hadden schilders en theoretici toch voldoende aanknopingspunten om een klassieke stijl te ontwikkelen.
In zes avonden dwalen we door een Griekse schatkamer waaruit steeds opnieuw geput kon worden en het einde daarvan is niet in zicht.

Klik hier om u in te schrijven voor deze cursus in Wassenaar (najaar 2019-voorjaar 2020)

Klik hier voor aanbevolen literatuur bij de cursus